Yaş ilerledikçe vücuttaki pek çok sistem gibi ağız ve diş sağlığında da doğal süreçlerle birlikte gerileme meydana gelir. Bu değişimlerden biri de diş kaybıdır. Diş kaybı yaşlı bireylerde hem estetik açıdan hem de çiğneme, konuşma gibi günlük işlevlerde önemli zorluklara yol açar. Bu nedenle, eksik dişlerin yerine hangi tedavi seçeneğinin tercih edileceği hem hastaların hem de diş hekimlerinin ortak gündeminde yer alır. Özellikle total (tam) protezler ve implant üstü sabit protezler, yaşlı bireylerde en sık tercih edilen iki temel tedavi yöntemidir.

Bu yazıda, yaşlı bireyler için bu iki yöntem tüm yönleriyle ele alınmakta, avantajları, dezavantajları, yaşam kalitesine etkileri ve hangi durumlarda hangi yöntemin daha uygun olduğu detaylı bir şekilde incelenmektedir.

Total Protez Nedir?

Total protez, alt ve/veya üst çenede hiç diş bulunmadığında uygulanan, hareketli protez türüdür. Genellikle akrilik bazlı malzemelerden üretilir ve diş eti ve damak üzerine oturtulur. Tutuculuğu çene kemiğinin yapısına, ağız içi dokulara ve protezin uyumuna bağlıdır.

Avantajları:

• Cerrahi işlem gerektirmez.
• Uygulama süresi kısadır.
• Ekonomik bir seçenektir.
• Çene kemiği çok erimiş hastalarda da uygulanabilir.

Dezavantajları:

• Zamanla çene kemiği eridiği için tutuculuk azalabilir.
• Çiğneme sırasında hareket etme veya ağızdan çıkma riski olabilir.
• Konuşma ve tat alma üzerinde etkisi olabilir.
• Uzun vadede konfor kaybı yaşanabilir.

İmplant Üstü Sabit Protez Nedir?

İmplant üstü sabit protezler, çene kemiğine yerleştirilen titanyum vidalar (implantlar) üzerine sabitlenen, hareket etmeyen ve doğal dişlere en yakın hissiyatı veren protezlerdir. Genellikle 4 ile 6 implant üzerine sabitlenmiş şekilde uygulanır.

Avantajları:

• Hareket etmez, çiğneme ve konuşma fonksiyonu doğal dişlere yakındır.
• Ağızda güven hissi sağlar, psikolojik olarak olumlu etki yaratır.
• Çene kemiğinin erimesini azaltır.
• Estetik olarak oldukça başarılıdır.

Dezavantajları:

• Cerrahi işlem gerektirir.
• Kemik yapısı yetersiz hastalarda ek işlemler (greftleme vb.) gerekebilir.
• Maliyetlidir.
• Tedavi süresi total proteze göre daha uzundur.

Total Protez vs. İmplant Üstü Sabit Protez

Özellikler	Total (Tam) Protez	İmplant Üstü Sabit Protez
Tutuculuk	Orta (çene kemiğine bağlı)	Yüksek (implantlara sabitlenir)
Konfor	Alışma süreci uzundur	Doğal dişe en yakın hissiyat
Estetik	Orta	Yüksek
Konuşma ve Çiğneme Fonksiyonu	Sınırlı	Gelişmiş
Cerrahi İşlem	Gerekmez	Gereklidir
Tedavi Süresi	Kısa	Daha uzun
Maliyet	Düşük	Yüksek
Kemik Koruma	Yok	Çene kemiğini destekler

Hangi Durumda Hangi Yöntem Tercih Edilmeli?

Her bireyin ağız yapısı, genel sağlık durumu ve beklentileri farklıdır. Bu nedenle tedavi planı kişiselleştirilmelidir. Total protezler genellikle kemik desteği azalmış, cerrahi işlem istemeyen ya da ileri yaş grubunda olan bireyler için uygundur. Öte yandan, sağlık durumu uygun olan, kemik yoğunluğu yeterli ve daha yüksek yaşam konforu hedefleyen bireylerde implant üstü sabit protezler tercih edilebilir.

Dt. Emre Sarkın, total protez uygulamalarında hastaların konforunun protezin çene yapısına uygunluğuyla doğrudan ilişkili olduğunu vurgularken, ileri yaşta olan ve sağlık durumu cerrahiye elverişli olmayan bireylerde, iyi planlanmış bir total protezin günlük yaşam kalitesini belirgin şekilde artırabileceğini belirtmektedir.

Dijital Diş Hekimliğinin Avantajları

Günümüzde diş hekimliğinde kullanılan dijital ölçüm sistemleri, üç boyutlu tarayıcılar ve CAD/CAM teknolojileri sayesinde, hem total protez hem de implant üstü protezlerde daha hassas ve kişiye özel tasarımlar yapılmaktadır. Bu da özellikle yaşlı bireylerde protezin tutuculuğunu, uyumunu ve konforunu doğrudan artırır.

Dt. Özlem Gülbenli Yılmaz, dijital planlama sayesinde yaşlı bireylerde hem ölçü alma sürecinin daha kolaylaştığını hem de protezin yerleşiminin çok daha hassas hale geldiğini belirtmektedir. Bu, özellikle implant üstü sabit protezlerde başarı oranını artırmaktadır.

Ortodontik Destek Gerekebilir mi?

İleri yaşlarda bile ortodontik planlamaya ihtiyaç duyulabilir. Özellikle uzun yıllar protez kullanan bireylerde, çene kapanışı bozulmuşsa ya da dişlerin dizilimi, protez planlamasını zorlaştırıyorsa ortodontik destek önerilir.

Ortodonti Uzmanı Dt. Muhammet Gürcan, yaşlı bireylerde protez öncesi yapılacak ortodontik değerlendirmelerin, protez planlamasının başarısını doğrudan etkilediğini belirtmektedir. Ayrıca implant öncesi çene hizalanmasının yapılması, sabit protezin daha uzun ömürlü ve stabil olmasına katkı sağlar.

Protez Tedavisinde Dent Evka Kliniği Farkı

Bornova’da bulunan Dent Evka, total ve implant üstü sabit protez uygulamalarında dijital teknolojiler ve multidisipliner bir yaklaşımı bir araya getirerek kişiye özel tedavi seçenekleri sunmaktadır. Hastaların genel sağlık durumları, yaşam beklentileri ve ağız içi yapıları detaylı analiz edilerek, en uygun çözüm önerilmektedir.

Yaşlılıkta Konfor, Güven ve Fonksiyon Mümkün

Yaşlanmak, konforlu bir hayat sürdürmeye engel değildir. Total protezler ve implant üstü sabit protezler, yaşlı bireylerin ağız sağlığını ve yaşam kalitesini artıran iki önemli tedavi seçeneğidir. Doğru yöntem, doğru hasta değerlendirmesi ile belirlenir.Gerek estetik kaygılarınızı, gerekse fonksiyonel ihtiyaçlarınızı karşılayacak en iyi tedavi için, uzman hekimlerle çalışmak büyük önem taşır. Dt. Emre Sarkın, Dt. Özlem Gülbenli Yılmaz ve Ortodonti Uzm. Dt. Muhammet Gürcan gibi alanında deneyimli diş hekimlerinden oluşan Dent Evka ekibi, size en uygun çözümü sunmak için buradadır.